Heteronormavite ve hayatlarımızda yarattığı engeller

Makaleme başlamadan önce Türkçe çevirilerini bulamadığım veya çevrisi varsa bile yaygın kullanılan terimler olmadıklarından sizlere tanımlamak istedim.

Heteronormavite: Toplumda sadece kadın – erkek ilişkilerimim yaşanmasının kabul edilen ilişki türü olduğunun yarattığı algı ve sadece bu şekilde ilişkilerin “normal” olduğunun düşünülmesine verilen isimdir.

Genellikle homobofik, LGBTQI+ bireylere karşı ayrımcılık yapan tüm insanlar bu şekilde adlandırılır. Fakat trans bireylere ayrımcılık yapan, nefret söylemleri kullananları transfobik, biseksüel insanlara karşı bu davranışları gösterenlere de bifobik terimleri kullanılır. Homofobikse, homoseksüel insanlara karşı ayrımcılık yapan ve nefret söylemleri kullananlara verilen isimdir.

Come out: Bir bireyin kendini keşfetmesi, doğduğunda cinsel organına bakarak ona atanan bir cinsiyet olmuştur fakat büyüdükçe, kendini geliştirdikçe ve kendini keşferederk ona dayatılan özelliklerin kendine ait olmadığını farkederek kendi olduğu gibi yaşamaya başlaması. Örneğin bir insana, sen dünyaya kız olarak geldin, hayatın böyle sürecek ve sonunda bir erkek ile birlikte olacaksın demiştirler. Fakat yaşadığı tecrübelerden, tanıdığı insanlardan, izlediği filmler, okuduğu kitaplardan veya kendine özel olan başka şekillerde, ona bu kural gibi öğretilenlerin doğru olmadığını farketmesi ve artik o baskıları üzerinden atıp istediği insana dönüşmesidir.

Heteronormavite ve hayatlarımızda yarattığı engeller

Eğer bir cocuk gordugunuz zaman doğumda atanmis cinsiyetine gore, gelecekte birlikte olacağı kisinin karsi cinsinden birisi olması gerektigini dusunurseniz muhtemelen heteronormavite olan bir toplumda büyümüşsünüdür. İzlediğimiz filmlerin cogunlugu, dinledigimiz şarkılar, buyurken izledigimiz cizgi filmler, ailelerimizin bize okuduğu hikayeler ve muhtelemen okuduğumuz ilk ask romani hep heteroseksüel iliskileri anlatirlar. LGBTQI+ birey olarak böyle bir dunyada yasadignizi düşünün. İzlediğiniz filmde herkes cisgender, okuduğunuz kitaplardaki herkes heteroseksuel. Bu durum insanları sanki dunyadaki gecerli ilişki sadece karsi cinsiyetten iki insanın birlikte olmasiyla olduguna ikna eder herkesi, oysa ki ask aşktır. İki insannin enerjisi uymussa, birbirlerine ilgi duymuşsalar ve birlikte olmak istiyorsalar oysa kime ne hangi cinsiyet olduklarından. Olay bu kadar kolay olabilirken maalesef böyle kolay yasanilasi ve herkesin kendini ait hissedip kendini topluma ait hissedeceği bir durum yaratilamiyor.

İnsanlar bazen LGBTQI+ bireylere karşı bir dışlayıcı tavır yapmadıklarını savunurken, cümlenin sonunda “benim çevremde ve ailemde olmadığı surece bir sorun yok” dediklerini duyarım. Üzgünüm ama eğer bu şekilde düşünen bir insansanız bu homofobik, bifobik ve transfobiklik olarak tanımlanır. Çevrenizde ve aileniz hatta belki de kendiniz bile LGBTQI+ bireylersiniz fakat sizin bu tavrınızla insanların “come out” yapmasına engel olursunuz. Onlara güvenli bir ortam sağlayamazsınız.

Bir insan dünyaya geldiğinde ona hangi dili konuşursanız, konuşmaya başladığında da o dili konuşur. Yani, bir insan eğer heteronormative bir toplumdan gelirse bunu öğrenerek buyur ve büyüdüğünde heteroseksüel birey olur veya kendisi böyle olduğunu düşünür.

Heteronormativenin ortaya çıkardığı durumlardan bir taneside insanların cinselliklerini gizlemesi ve kendileri gibi yaşayamamaları. Sevdikleri insandan uzak durmamaları, cunku mutlu olmak için toplumun onayina ihtiyacı olduğunu düşünüyordur.

Homofobik, transfobik ve bifobik gibi terimler LGBTQI+ bireylere karşı dışlayıcı tavır sergileyen ve nefret soylemleri kullanan insanlara verilen isimdir. Toplumlardaki heteronormavite insanlarin bu tur insanlara donusmelerine ve LGBTQI+ insanlarin yaşamlarının kısıtlayıcı olaylara sebep olur. Heteronormative dolasıyla insanlar “normal” olanın hetero ilişkiler yaşayan ve cisgender insanların olduğunu düşündüğü için LGBTQI+ bireylere karşı ayrımcılık sergilerler.

Heteronormativeteye inanmış bireyler sağlıklı ebeveynde olamazlar. Çünkğ kendi çocularnın LGBTQI+ bireyler olmasından korkarlar. Her seferinde, yakın zamanda çocuk sahibi olacak insanlar ile bu konuları konustuğum zaman tahtaya vurduklarını gördüğümde midemin sıkıştığını hissederim. Onlar için bu hiç kabul edilir değilken, bu dünyada herkesin eşit şartlarda yaşamsı içinde onların bu tavrı hiç kabul edilir değildir. LGBTQI+ çocuğunuz olmasından korkuyorsanız ebeveyn olmayı bir daha gözden geçirmeniz gerekebilir, ebeveynlik size pek uygun olmayabilir. Yada insanları insan olarak kabullenmeyi öğrenebilirsiniz.

Heteronormavite dolasıyla insanlar sadece dünyaya geldiklerinde onlara atanan cinsiyet ile hayatlarını sürüdüreceklerini ve karşı cinsiyetten insalarla birlikte olacakları bir kuralmış gibi öğretilir. İnsanlar yaşadıkları tecrübelerle ve kendilerini keşfetmeye başladıklarında toplumun onlara öğrettiklerinin dışında duygular hissettiklerinde buna engel olmak isterler. Bu da insanların hayatlarını kendileri gibi yaşayamamalarına sebep olur. Hepimize düşen görev herkesi oldukları gibi kabul etmektir. Bir insan LGBTQI+ olduğu için özel bir tavra gerek yoktur, sadece olması gereken insanlara insan oldukları için saygı duymaktır.